Henryk Sienkiewicz pseud. Litwos, urodził się 5 maja 1846 r. w Woli Okrzejskiej na Podlasiu, a zmarł 5 listopada 1916 r. w Vevey w Szwajcarii.

Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. W 1858 r. rozpoczął naukę w gimnazjum w Warszawie. Z powodu złej sytuacji materialnej rodziny już jako 10-letni chłopiec podjął się pracy guwernera. Jako gimnazjalista napisał prawdopodobnie swoją pierwszą powieść pt. „Ofiara”, rozpoczął wtedy prace nad pierwszą opublikowaną powieścią, która ukazała się drukiem w 1872 r. – „Na marne”.

W 1866 rozpoczął studia w Szkole Głównej Warszawskiej. Zdawał na wydział lekarski, ale studia rozpoczął na wydziale prawnym, potem studiował na filologiczno-historycznym. Ze szkoły zrezygnował w roku 1871, nie zdawszy końcowych egzaminów. W 1869 r. zaczyna pracę jako dziennikarz w prasie warszawskiej. Pisuje do „Niwy”, „Tygodnika Ilustrowanego”. W tym czasie powstają utwory: „Humoreski z teki Worszyłły”, „Stary sługa”, „Hania”, „Selim Mirza”.

W 1876 r. Sienkiewicz wyjeżdża wraz ze swoją przyjaciółką Heleną Modrzejewską (znaną aktorką) do Stanów Zjednoczonych jako korespondent „Gazety Polskiej”. Przebywa głównie w Kalifornii. Z tego okresu pochodzą jego „Listy z podróży” drukowane w „Gazecie Polskiej” oraz inne utwory, związane z tematyką amerykańską: „Komedia pomyłek”, „Przez stepy”, „W krainie złota”, „Za chlebem”, „Latarnik”, „Wspomnienia z Maripozy”, „Sachem”. W USA powstają też „Szkice węglem”.
W 1878 wraca do Europy, najpierw do Londynu, później do Paryża. W 1879 r. przebywa w Polsce, gdzie żeni się ze swoją wielką miłością, Marią z Szotkiewiczów. Od 1880 r. co roku bywał za granicą. Pielęgnował chorą na gruźlicę żonę, która zmarła w 1885 r. Później leczył się w uzdrowiskach europejskich.

W następnych latach często podróżował – w 1886 r. był w Konstantynopolu, Atenach, Neapolu i Rzymie, w 1888 w Hiszpanii, a w 1890 w Zanzibarze w Afryce. Owocem ostatniej z wypraw były „Listy z Afryki”. W Polsce często odwiedzał Zakopane. W czasie podróży napisał wiele powieści i opowiadań. Sławę przyniosło mu zwłaszcza „Ogniem i mieczem”, wydane w latach 1883-84. W 1893 r. Sienkiewicz ożenił się z Marią Romanowską, która wkrótce go opuściła. Papież unieważnił ich sakrament małżeństwa. Później Sienkiewicz stworzył kolejne części Trylogii – „Potop” i „Pana Wołodyjowskiego”, a w 1896 r. ukazało się drukiem „Quo vadis”, które cieszyło się ogromną popularnością wśród czytelników. Mniejszym uznaniem cieszyły się jego powieści współczesne – „Rodzina Połanieckich” i „Bez dogmatu”.

W 1900 r. hucznie obchodzono jubileusz twórczości pisarza – naród ofiarował mu dwór Oblęgorek pod Kielcami. W 1904 r. pisarz żeni się ze swoją cioteczną siostrzenicą Marią Babską. W 1905 r. otrzymuje literacką Nagrodę Nobla za całokształt twórczości. Podczas uroczystości powiedział o Polsce: „Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać”.

W latach 1903-1909 pisze powieść „Na polu chwały”, a w 1910 r. ukazuje się jego „W pustyni i w puszczy”.
W 1914 r., po wybuchu I wojny światowej, udaje się do Szwajcarii. Tam wraz z Ignacym Paderewskim jest założycielem Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.

W 1924 r. jego prochy zostały sprowadzone do Polski, gdzie spoczęły w warszawskiej katedrze św. Jana.

Ciekawostki...

• Pierwszą z książek, jakie Sienkiewicz przeczytał w dzieciństwie, były „Śpiewy historyczne” Juliana Ursyna Niemcewicza.

• Jako trzynastolatek opracował plan wyzwolenia Polski, opierający się na tym, że wszyscy Polacy powinni wyjechać do Ameryki, tam stworzyć armię i powrócić do kraju, by wyzwolić ojczyznę.

• Pisarz był kawalerem francuskiej Legii Honorowej.

• Był członkiem Serbskiej Akademii Nauk i Umiejętności.

• Pierwszy debiut książkowy – na okładce przekręcono jego nazwisko na „Stankiewicz”.

• Podczas obchodów jubileuszu pracy twórczej 22 grudnia 1900 dzieci wręczyły pisarzowi Dziesięć przykazań Sienkiewiczowskich. Pierwsze brzmiało: „Nie będziesz miał Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego
  i innych nade mną”.

• Niski wzrost był powodem kompleksów pisarza.

• Jeden z wielbicieli Trylogii, ukrywający się pod pseudonimem Michał Wołodyjowski, ofiarował Sienkiewiczowi piętnaście tysięcy rubli. Pisarz nie chciał przyjąć prezentu, wezwał ofiarodawcę do cofnięcia darowizny, ten jednak nie zgłosił się. Uzyskane w ten sposób pieniądze przeznaczył na fundusz stypendialny imienia Marii Sienkiewiczowej, z którego skorzystali między innymi: Maria Konopnicka, Stanisław Przybyszewski, Stanisław Witkacy.

• Nagroda Nobla została mu przyznana za wybitne zasługi jako pisarza epickiego. Jeden z jurorów dodatkowo uzasadnił przyznanie nagrody za „rzadko spotykany geniusz, który wcielił
  w siebie ducha narodu”.

• Wizerunek Sienkiewicza pojawił się na banknocie 500 000 zł
  w 1990 roku.

• Quo vadis przetłumaczono na ponad pięćdziesiąt języków. Na podstawie powieści powstały także sztuki teatralne, opery, oratorium Feliksa Nowowiejskiego i pantomima.

• Henryk Sienkiewicz miał pseudonim literacki "Litwos". Jego miłość do Litwy odnajdujemy na kartach "Potopu".

• Był bohaterem, napisał odezwę Polaków do zaborcy pruskiego.

• Rzeczywiście miewał pomyłki :) W „Krzyżakach” rycerze zdążają do Tyńca i nie przechodzą przez Wisłę - Sienkiewicz nie znał topografii Krakowa. Tyniec leży za rzeką w stosunku do centrum i samego Wawelu.

• Miał 3 żony. Każda miała na imię Maria.

• Zmarł w Vavey w Szwajcarii. I tam został pochowany. W 1924 roku sprowadzono jego ciało do Polski, by złożyć je w warszawskiej katedrze pod wezwaniem świętego Jana.

• W roku 1900 Uniwersytet Jagielloński przyznał Henrykowi Sienkiewiczowi tytuł doctora honoris causa.

• Jego pierwsza (nieopublikowana) powieść nosiła tytuł "Ofiara".

• Studiował na wydziale lekarskim Szkoły Głównej Warszawskiej, po pewnym czasie przeniósł się na studia prawnicze, następnie na wydział Filologiczno-Historyczny.

• W roku 1900 otrzymał od społeczeństwa majątek w Oblęgorku, stworzył tam szkołę dla dzieci.

• Pochodził z zubożałej szlachty, herbu Oszyk - przedstawiający łabędzia, po mieczu wywodzącej się z Tatarów osiadłych na Litwie w XV i XVI wieku.

• Filmy na podstawie jego książek, osiągały największe rekordy w polskiej kinematografii, na przykład "Krzyżacy" 32 mln 315 695 tys. widzów, czyli więcej niż liczba ludności Polski w roku premiery 1960.

• Był członkiem najstarszego polskiego klubu sportowego - Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego.